gouda

Waterlinie Experience Tour

Geplaatst op

Deze tour bestaat uit meer dan 280 km fietsplezier langs de Oude Hollandse Waterlinie. Van Gorinchem tot Muiden en weer terug via Nieuwersluis, Woerden, Oudewater, Schoonhoven en Nieuwpoort, verdeeld in 8 dagtrajecten!
Hevige gevechten hebben langs deze Linie plaatsgevonden tijdens het rampjaar 1672. Ontdek deze spannende gevechtshistorie van de moeder der Waterlinies via vestingsteden, schansen, inundatievelden, sluizen. Rust lekker uit op een van de vele terrasjes onderweg of in een landelijke B&B. Leuk om te combineren met een museumbezoek.

Totaal route

Dagtraject 1: Van Gorinchem naar Schoonhoven
De route start in Gorinchem, één van de best bewaard gebleven vestingsteden van de Oude Hollandse Waterlinie met een belangrijke strategische functie. Samen met het kleine vestingstadje Woudrichem verdedigden zij de rivier tegen vijandelijke troepen, die via het water of via de hoger gelegen oeverwallen Holland zouden kunnen binnenvallen. Ze kregen hierdoor de bijnaam van Twin Cities, net zoals het authentieke vestingstadje Nieuwpoort en het zilverstadje Schoonhoven. In Nieuwpoort als in Schoonhoven kunt u heerlijk overnachten en eten om aan te sterken voor de tweede etappe.

Deel 1

Dagtraject 2: Van Schoonhoven naar Zwammerdam
Vanuit Schoonhoven fiets je langs het prachtige riviertje de Vlist, onderweg kom je langs de Koeneschans. Nu bijna niet voor te stellen, maar tijdens het rampjaar 1672 een belangrijk onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie. Maak gebruik van de VR paal en krijg een beeld hoe het vroeger was. Verderop kom je door Haastrecht en via Gouda, ook wel de achterkant van de Waterlinie genoemd, kom je uiteindelijk in Zwammerdam. Waar de Fransen flink huisgehouden hebben in 1672.  

Deel 2

Dagtraject 3: Van Zwammerdam naar Wilnis (TOP Pondsbroekersluis)
Nu komen we in een soort niemandsland. We volgen de grens tussen Zuid-Holland en Utrecht. Vroeger is hier hevig gestreden, nu een oer-Hollands landschap met weidse uitzichten, knotwilgen, koeien en heel veel water. Stel je voor dat de polders die je nu ziet allemaal onder water stonden. Een grote watervlakte tussen Holland en de vijand. Onderweg kom je langs twee voormalige posten: de Groene Jonker en Woerdens Verlaat.

Deel 3

Dagtraject 4: Van Wilnis naar Weesp
We beginnen in het polder- en plassenlandschap en geleidelijk komen we meer in bebouwd gebied. De stad komt weer dichterbij. We komen door het prachtige plaatsje Weesp. Na de belegering vin 1672 door de Fransen wordt besloten om er een echte vestingstad van te maken met grachten en vier bastions. Dit traject is een ultieme combinatie van stad en land, vesting en inundatie.

Deel 4

Dagtraject 5: Van Weesp via Muiden naar Breukelen
Als we Weesp verlaten fietsen we richting Muiden en komen we langs nabijgelegen forten zoals Hinderdam en Uitermeer. Met uitzicht op het vele water en het Muiderslot kan er een goede voorstelling gemaakt worden van hoe de Waterlinie eruit gezien heeft ttv 1672 met het Muiderslot als icoon. Het slot dat de vesting zo goed verdedigd heeft in de oorlog van 1672-1673. De vestingwerken zijn redelijk goed bewaard gebleven met nog elf bastions, enkele goed zichtbare beren in de gracht (een gemetselde dam in een vestinggracht) en een ravelijn (een versterkt eiland gelegen in de vestinggracht) met daarop het zogenaamde Muizenfort.

Deel 5

Dagtraject 6: Van Breukelen naar Oudewater
Breukelen wordt wel het mooiste dorp van Utrecht genoemd, gelegen langs water en een historisch centrum is het een super plek om te overnachten en vandaar uit verder te fietsen door het weidse plassengebied met weidevogels en koeien om zo in het Oudhollandse stadje Oudewater te komen. Waar het altijd levendig en gezellig is.  

Deel 6

Dagtraject 7: Van Oudewater naar Kinderdijk
Je fietst vandaag van Utrecht naar Zuid-Holland. Als je er niet op let zie je niet veel verschillen. Het blijft uiterst groen en weids en er is altijd water om je heen. Vroeger was dit grensgebied vaak het strijdtoneel tussen de Graven van Holland en de Bisschoppen van Utrecht. Water werd veelal ingezet in de strijd. Door water af te dammen konden overstromingen bij de buren plaatsvinden of handelsstromen letterlijk droog gelegd worden.

Deel 7

Dagtraject 8: Van Kinderdijk naar Gorichem
Kinderdijk, wie is er niet geweest… Een imposant fenomeen waar vele toeristen op af komen. Een staaltje waterschapskunsten die de Hollanders als geen ander beheersen. Nog steeds draaien en malen sommige molens. Met de molens en de wind in de rug word je weer naar Gorinchem geblazen, waar een heerlijk terrasje op je wacht.

Deel 8

Hollandse Boerenkaas Route

Geplaatst op

Goudse kaas ‘het gele goud’. Eeuwenlang werden de kazen verhandeld in Gouda en gemaakt in de polders eromheen. De Cheese Valley, het gebied tussen Bodegraven, Reeuwijk, Woerden, Gouda en de Krimpenerwaard. Een oer-Hollandse landschap van grazende koeien, sloten en knotwilgen. Kom deze overheerlijke Hollandse boerenkaas proeven in de Cheese Valley!

Naar de route

van Schutter tot Vrijbuiter

Geplaatst op

Een bijzondere stadswandeling door Gouda langs galerieën en erfgoed met een spannend verhaal. Als vrijbuiter in de middeleeuwen was het rijke stadje Gouda goud waard. Tenminste, als je door de poorten werd binnengelaten. In tijden van onrust nam de Schutterij de overhand. De poorten werden gesloten en je stond buiten in de kou aan de rand van de stad. De plek waar nu GOUDasfalt ligt, een industrieel terrein waar vrijbuiters, kunst- en cultuurliefhebbers te allen tijde welkom zijn.

Naar de route

Lange Afstand Waterlinie fietsroute

Geplaatst op

Van Gorichem tot Muiden
Meer dan 120 km fietsplezier langs de Oude Hollandse Waterlinie. Hevige gevechten hebben langs deze Linie plaatsgevonden tijdens het rampjaar 1672, toen het volk redeloos, radeloos, reddeloos was. Ontdek deze spannende gevechtshistorie van de moeder der Waterlinies via vestingsteden, schansen, inundatievelden, sluizen. Rust lekker uit op een van de vele terrasjes onderweg of in een landelijke B&B. Leuk om te combineren met een bezoek aan Slot Loevestein, Fort Wierickerschans of het Muiderslot. Langs deze verhalende linieroute is van alles te beleven.

In tijden van oorlog je land onder water zetten, het is een typisch Nederlandse vinding. In het ‘Rampjaar’ 1672 werd water voor het eerst op grote schaal ingezet als verdedigingsmiddel. Toen een Franse legermacht van 120.000 man ons land binnenviel werd een brede strook land tussen de Zuiderzee (het huidige IJsselmeer) en de Biesbosch geïnundeerd (onder water gezet). De (Oude) Hollandse Waterlinie was een feit (Erfgoedhuis Zuid-Holland).

Naar de route

Waterlinie Luister Route Adriaan

Geplaatst op

Doorkruis het Oude Hollandse Waterliniegebied in het rampjaar 1672 net zoals boerenzoon Adriaan Claasz. Adriaan verlaat huis en haard om zich als soldaat aan te sluiten bij het leger van prins Willem III. Maar het zit hem niet mee. Op boeren heeft het leger het niet begrepen, en tegen het geweldige leger van de Fransen kan de Republiek niets beginnen of toch wel?

Naar de route

Waterlinie Luister Route Henrick

Geplaatst op

Treed in de voetsporen van Henrick van Wegen en doorkruis het Oude Hollandse Waterliniegebied in het rampjaar 1672. Henrick krijgt een gevaarlijke opdracht van prins Willem III: een laatste inspectieronde langs de volstromende polders en de cruciale legerpost bij Woerdense Verlaat. Terwijl de Fransen elk moment dichterbij komen. Kan Henrick zijn opdracht nog volbrengen?

Naar de route

Picknick Route

Geplaatst op

Een verrassende fietsroute door Reeuwijk en Boskoop, het boomkwekerijgebied bij uitstek! Onderweg picknicken, kleedje, lekkere broodjes, fruit en drinken  mee. Maar er kan ook gepicknickt worden op hele bijzondere picknickplaatsen met een spannend streekverhaal erbij, over Blinde Bart bijvoorbeeld. Er zijn er maar liefst 5 in deze route.

Naar de route

Vogelspot Route

Geplaatst op

Prachtige fietsroute naar het Reeuwijkse Plassengebied. Een uniek natuurgebied met veel water en overal vogels. ‘s Zomers broedt er van alles in en langs het water en het riet. In de trektijd is het hier een eldorado voor allerlei bijzondere soorten eenden, ganzen en wilde zwanen. Tip: neem vooral je verrekijker mee!

Naar de route

Waterlinieommetje Gouda

Geplaatst op

Gouda was geen vestingstad in de Oude Hollandse Waterlinie. De verdediging van Gouda bestond enkel uit de Middeleeuwse ommuring, die in 1575 was uitgebreid met ravelijnen buiten de Potters- en Tiendewegspoort. Toch was Gouda van belang voor de waterlinie. Deze wandelroute verbindt plaatsen met gebeurtenissen in Rampjaar 1672 en illustreert de relatie tussen Gouda en de Oude Hollandse Waterlinie.

Wandelroute

Wilt u de wandelroute maken? Hier een korte uitleg hoe u de digitale routebeschrijving te zien krijgt:

  • Klik met uw muis op deze downloadlink.
    Ook op de telefoon is het mogelijk om de website te openen. Druk daarvoor ook op de downloadlink.
  • Als u de QR-code wilt gebruiken, kunt u deze met de telefooncamera scannen. Open de camera app en houdt de QR-code goed in beeld. Na een paar seconden ziet u, als het goed is, de website in beeld komen. Druk op de link, nu ziet u de route voor u.
  • U kunt op de bezienswaardigheden drukken voor de audiofragmenten. Deze krijgt u ook automatisch te horen als u de wandelroute aflegt.
  1. Startpunt is parkeerplaats Klein Amerika. In het parkje tegenover De Chocoladefabriek zijn in het stratenpatroon de contouren van het ravelijn buiten de Tiendewegspoort te zien.
  2. Via de Tiendewegbrug de singel oversteken. Hier stond tot 1854 de Tiendewegspoort. Vanaf de brug is de noordelijker gelegen Blekersbrug te zien. Een voorganger van die brug verbond het ravelijn met de buitenwereld.
  3. Sint-Jorisdoelen, het hoofdkwartier van de schutterij. Dit Doelengebouw werd in de 18e eeuw gebouwd. In de Franse Tijd raakte het in ongebruik. Het oefenterrein achter het gebouw is goed te zien op de stadskaart die Blaeu ca. 1650 maakte, maar niet meer herkenbaar.
  4. Terug richting de Tiendewegbrug, en dan rechtsaf het Houtmansplantsoen in. Het pad biedt zicht op de gebouwen buiten de singel. In december 1672 werd toestemming verleend om alle gebouwen tussen de Tiendewegspoort en de Hollandse IJssel te slopen. De stad werd zo voorbereid op een Franse aanval.
  5. Rechts (west) staat Molen ’t Slot. De naam verwijst naar het in 1577 gesloopte kasteel, dat tussen de Haven en de Fluwelensingel gesitueerd was. De nu afgedamde singel beschikte in de 17e eeuw over een kleine sluis, enkel voor gebruik door kleine lokale bootjes. Zo werden de sluizen aan de Haven en Turfsingel ontlast.
  6. Rechtsaf over de Nieuwe Veerstal naar het Tolhuis. Voor het Tolhuis lag ingang van de Haven. Iets voorbij het Tolhuis begint de Westhaven. De Tolpoort die hier stond werd in juli 1672 geforceerd door bewoners van dorpen langs de Gouwe. Zij gijzelden het stadsbestuur en eisten dat het inlaten van water zou stoppen. Het water was nodig voor de inundatiegebieden van de waterlinie, maar zorgde ook voor ongewilde overstromingen. In deze episode werd het huis van burgemeester Gerard Cincq geplunderd. Dankzij een dreigende brief in naam van Willem III, geschreven door Gouwenaar Hiëronymus van Beverningk, dropen de boeren af.
  7. Via de Veerstal richting IJsselhuis Museumhavencafé. Vlak voor de Mallegatsluis zijn de restanten van de Rotterdamse- of Dijkspoort te zien. In de 17e eeuw lag de sluis 50 meter ten westen van de huidige sluis. Bij de sluis werden in 1672 tijdelijke verdedigingswerken aangelegd. De sluis was een belangrijk onderdeel van de vaarwegen tussen Rotterdam en Amsterdam.
  8. Terug over de Veerstal naar de Westhaven. Westhaven 52 was het huis van Patriottenleider Cornelis de Lange. In 1787 was hij verantwoordelijk voor de aanhouding van Wilhelmina, prinses van Pruisen. Vanuit zijn post aan bij de Goejanverwellesluis werd de prinses teruggestuurd – ze mocht Holland niet in. De nasleep leidde tot een invasie. Daarbij riep de Pruisische koning Holland op om de waterlinie niet in te zetten. Hij kwam toch voorbereid: zijn leger beschikte over pontonbruggen, waarvan er één werd gebouwd bij Schoonhoven.
  9. De Donkere Sluis is de oudste sluis van de stad. Reeds in 1308 werd de keersluis omgebouwd tot een volwaardige schutsluis. De Donkere Sluis vormde de spil in het web van sluizen waarmee Gouda de grachten ‘schuurde’. Men kon het opgespaarde hoge water vrij gericht door de stad laten stromen, waarmee de grachten werden gereinigd.
  10. Het pand Turfmarkt 142 werd in 1667 gekocht door admiraal Jan den Haen. Hij nam deel aan zowel de Eerste, Tweede als Derde Engels-Nederlandse Oorlogen – en aan bekende zeeslagen als de Tocht naar Chatham (‘67), Solebay (‘72) en Kijkduin (‘73). Na het overlijden van Michiel de Ruyter hing de admiraalsvlag op De Haens schip Gouda. Enkele weken later kwam ook De Haen om het leven, tijdens Slag bij Palermo (‘76).
  11. Het Hofje van Cincq (Nieuwehaven 246-270) werd in 1700 gesticht uit de nalatenschap van Cornelis Cincq, zoon van de genoemde burgemeester Gerard Cincq, wiens huis in 1672 werd geplunderd. Het wapen van deze invloedrijke regentenfamilie prijkt boven de toegangspoort.
  12. Terug en linksaf de Korte Dwarsstraat in, dan rechtsaf het Regentesseplantsoen in naar de Kleiwegbrug. In juni 1672 kwam Willem III via de Kleiwegpoort de stad binnen. In ruil voor lovende woorden richting de bevolking over het stadsbestuur verkreeg hij steun voor zijn ambitie om stadhouder te worden. In december was de stemming anders. Toen verscheen hier Moïse Pain et Vin, bevelhebber van de post te Nieuwerbrug. Zijn troepen waren afgesneden door een Franse aanval op de waterlinie. Hij iedereen naar Gouda evacueren, wat gebeurde. Pain et Vin werd later geëxecuteerd voor het verlaten van zijn post. Hij werd begraven in de Sint-Janskerk.
  13. Zuidwaarts over de Kleiweg en Hoogstraat naar de Markt. Markt 58 was in de 17e eeuw herenlogement het Herthuis, de plaats waar het stadsbestuur gasten ontving. Zo ook tijdens het bezoek van Willem III. Na de officiële ontvangst werd hier een maaltijd geserveerd. Midden op de Markt staat het oude stadhuis. Hier vond in juli 1672 de gijzeling van het stadsbestuur plaats. Diezelfde regenten vergaderden er ook tientallen keren over de verdediging van de stad.
  14. Via de Markt en Kerksteeg naar Achter de Kerk. De entree van de Sint-Janskerk. Binnen bevinden zich de Goudse Glazen, waaronder Glas 25 Het ontzet van Leiden (1603), waarop een inundatie in de Tachtigjarige Oorlog te zien is. Een bijzondere 17e-eeuwse weergave van een inundatiegebied. In de kerk bevindt zich eveneens de grafkapel van Hiëronymus van Beverningk, de topdiplomaat wiens handtekening in 1678 een einde maakte aan de Hollandse Oorlog. Er is ook een herdenkingsbord van kapitein Swansbel, die in november 1672 sneuvelde in Ameide.
  15. Het Goldapoortje geeft toegang tot de tuin van Museum Gouda. Hier beheert de archeologische vereniging Golda een expositie. Museum Gouda is gevestigd in het Sint-Catharinagasthuis. In 1672 werden hier zieken en gewonden uit posten langs de waterlinie opgevangen en verzorgd. In het museum is een zaal gewijd aan de 17e-eeuwse schutterij van de stad.