Waterlinie Experience Tour

Deze tour bestaat uit meer dan 280 km fietsplezier langs de Oude Hollandse Waterlinie. Van Gorinchem tot Muiden en weer terug via Nieuwersluis, Woerden, Oudewater, Schoonhoven en Nieuwpoort, verdeeld in 8 dagtrajecten!

Hevige gevechten hebben langs deze Linie plaatsgevonden tijdens het rampjaar 1672. Ontdek deze spannende gevechtshistorie van de moeder der Waterlinies via vestingsteden, schansen, inundatievelden, sluizen. Rust lekker uit op een van de vele terrasjes onderweg of in een landelijke B&B. Leuk om te combineren met een museumbezoek.

Dagtraject 1: Van Gorinchem naar Schoonhoven
De route start in Gorinchem, één van de best bewaard gebleven vestingsteden van de Oude Hollandse Waterlinie met een belangrijke strategische functie. Samen met het kleine vestingstadje Woudrichem verdedigden zij de rivier tegen vijandelijke troepen, die via het water of via de hoger gelegen oeverwallen Holland zouden kunnen binnenvallen. Ze kregen hierdoor de bijnaam van Twin Cities, net zoals het authentieke vestingstadje Nieuwpoort en het zilverstadje Schoonhoven. In Nieuwpoort als in Schoonhoven kunt u heerlijk overnachten en eten om aan te sterken voor de tweede etappe.

Dagtraject 2: Van Schoonhoven naar Zwammerdam
Vanuit Schoonhoven fiets je langs het prachtige riviertje de Vlist, onderweg kom je langs de Koeneschans. Nu bijna niet voor te stellen, maar tijdens het rampjaar 1672 een belangrijk onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie. Maak gebruik van de VR paal en krijg een beeld hoe het vroeger was. Verderop kom je door Haastrecht en via Gouda, ook wel de achterkant van de Waterlinie genoemd, kom je uiteindelijk in Zwammerdam. Waar de Fransen flink huisgehouden hebben in 1672.  

Dagtraject 3: Van Zwammerdam naar Wilnis (TOP Pondsbroekersluis)
Nu komen we in een soort niemandsland. We volgen de grens tussen Zuid-Holland en Utrecht. Vroeger is hier hevig gestreden, nu een oer-Hollands landschap met weidse uitzichten, knotwilgen, koeien en heel veel water. Stel je voor dat de polders die je nu ziet allemaal onder water stonden. Een grote watervlakte tussen Holland en de vijand. Onderweg kom je langs twee voormalige posten: de Groene Jonker en Woerdens Verlaat.

Dagtraject 4: Van Wilnis naar Weesp
We beginnen in het polder- en plassenlandschap en geleidelijk komen we meer in bebouwd gebied. De stad komt weer dichterbij. We komen door het prachtige plaatsje Weesp. Na de belegering vin 1672 door de Fransen wordt besloten om er een echte vestingstad van te maken met grachten en vier bastions. Dit traject is een ultieme combinatie van stad en land, vesting en inundatie.

Dagtraject 5: Van Weesp via Muiden naar Breukelen
Als we Weesp verlaten fietsen we richting Muiden en komen we langs nabijgelegen forten zoals Hinderdam en Uitermeer. Met uitzicht op het vele water en het Muiderslot kan er een goede voorstelling gemaakt worden van hoe de Waterlinie eruit gezien heeft ttv 1672 met het Muiderslot als icoon. Het slot dat de vesting zo goed verdedigd heeft in de oorlog van 1672-1673. De vestingwerken zijn redelijk goed bewaard gebleven met nog elf bastions, enkele goed zichtbare beren in de gracht (een gemetselde dam in een vestinggracht) en een ravelijn (een versterkt eiland gelegen in de vestinggracht) met daarop het zogenaamde Muizenfort.

Dagtraject 6: Van Breukelen naar Oudewater
Breukelen wordt wel het mooiste dorp van Utrecht genoemd, gelegen langs water en een historisch centrum is het een super plek om te overnachten en vandaar uit verder te fietsen door het weidse plassengebied met weidevogels en koeien om zo in het Oudhollandse stadje Oudewater te komen. Waar het altijd levendig en gezellig is.  

Dagtraject 7: Van Oudewater naar Kinderdijk
Je fietst vandaag van Utrecht naar Zuid-Holland. Als je er niet op let zie je niet veel verschillen. Het blijft uiterst groen en weids en er is altijd water om je heen. Vroeger was dit grensgebied vaak het strijdtoneel tussen de Graven van Holland en de Bisschoppen van Utrecht. Water werd veelal ingezet in de strijd. Door water af te dammen konden overstromingen bij de buren plaatsvinden of handelsstromen letterlijk droog gelegd worden.

Dagtraject 8: Van Kinderdijk naar Gorichem
Kinderdijk, wie is er niet geweest… Een imposant fenomeen waar vele toeristen op af komen. Een staaltje waterschapskunsten die de Hollanders als geen ander beheersen. Nog steeds draaien en malen sommige molens. Met de molens en de wind in de rug word je weer naar Gorinchem geblazen, waar een heerlijk terrasje op je wacht.

Lange Afstand Waterlinie fietsroute

Van Gorichem tot Muiden
Meer dan 120 km fietsplezier langs de Oude Hollandse Waterlinie. Hevige gevechten hebben langs deze Linie plaatsgevonden tijdens het rampjaar 1672, toen het volk redeloos, radeloos, reddeloos was. Ontdek deze spannende gevechtshistorie van de moeder der Waterlinies via vestingsteden, schansen, inundatievelden, sluizen. Rust lekker uit op een van de vele terrasjes onderweg of in een landelijke B&B. Leuk om te combineren met een bezoek aan Slot Loevestein, Fort Wierickerschans of het Muiderslot. Langs deze verhalende linieroute is van alles te beleven.

In tijden van oorlog je land onder water zetten, het is een typisch Nederlandse vinding. In het ‘Rampjaar’ 1672 werd water voor het eerst op grote schaal ingezet als verdedigingsmiddel. Toen een Franse legermacht van 120.000 man ons land binnenviel werd een brede strook land tussen de Zuiderzee (het huidige IJsselmeer) en de Biesbosch geïnundeerd (onder water gezet). De (Oude) Hollandse Waterlinie was een feit (Erfgoedhuis Zuid-Holland).

Waterlinie Luister Route Adriaan

Doorkruis het Oude Hollandse Waterliniegebied in het rampjaar 1672 net zoals boerenzoon Adriaan Claasz. Adriaan verlaat huis en haard om zich als soldaat aan te sluiten bij het leger van prins Willem III. Maar het zit hem niet mee. Op boeren heeft het leger het niet begrepen, en tegen het geweldige leger van de Fransen kan de Republiek niets beginnen of toch wel?

Twin Cities Oost Route

De Twin Cities Oost fietsroute verbindt de oude vestingsteden Schoonhoven en Nieuwpoort met een tocht langs de rivier de Lek. Het pontje van Ameide vaart van april tot oktober en brengt de fietsers en wandelaars naar de overkant.
De fietstocht kan gekoppeld worden aan de Twin Cities West Route voor de fiets.  Koppelen met de wandelroute, waarbij de geschiedenis van beide prachtige stadjes, uitgebreid met mooie verhalen, ruim aan bod komt is ook een optie.  

Waterlinieommetje Nieuwpoort

Samen met Schoonhoven kon Nieuwpoort de Lek en dus de toegang tot Holland beheersen. Beide plaatsen kregen daarom binnen de Hollandse Waterlinie een belangrijke verdedigingsfunctie en werden tot vestingstad omgebouwd. Nieuwpoort kreeg na het Rampjaar 1672 een hoge omwalling met zes bastions, een brede gracht met aan de oostkant een beer en een toegangspoort aan de zuidkant. De nieuwe vesting moest de doorgang over de zuidelijke Lekdijk beheersen. Samen met Schoon­hoven aan de andere kant van de Lek grendelde het de rivier en de dijken af voor vijandige land-en vaarbewegingen.  Om het omliggende gebied gecontroleerd te kunnen laten inunderen werd een inlaatsluis ge­bouwd voor water uit de Lek. De sluis is aange­legd onder het stadhuis, zodat personen die tegen inundatie waren geen sabotage konden plegen. Aan de Waterlinie herinneren nog de vestingwallen, stadhuis met sluis en Arsenaal. Bent u tenslotte uitgewandeld of- gefietst? Dan kunt u terecht bij de cafés en terrassen in het centrum van dit pittoreske stadje.

Nieuwpoort, parel van de Waterlinie

Aan de overkant van de rivier ligt Schoonhoven. Nieuwpoort en Schoonhoven konden samen de Lek en dus de toegang tot Holland met hun geschut beheersen. Beide plaatsen kregen daarom binnen de Hollandse Waterlinie een belangrijke verdedigingsfunctie en werden tot vestingstad omgebouwd. Tijdens de Franse inval in 1672 werd dit gedeelte van de Lek verdedigd door oorlogsschepen. Ook de toegangswegen en rivierdijken moesten vanuit de vestingen bewaakt worden. Vanwege de strategische ligging aan de Lek tegenover Schoonhoven werd na 1672 besloten het stadje beter te verdedigen. Nieuwpoort kreeg een hoge omwalling met zes bastions, een brede gracht met aan de oostkant een beer en een toegangspoort aan de zuidkant. De nieuwe vesting moest de doorgang over de zuidelijke Lekdijk beheersen. Samen met Schoon­hoven aan de andere kant van de Lek grendelde het de rivier en de dijken af voor vijandige land-en vaarbewegingen.  Om het omliggende gebied gecontroleerd te kunnen laten inunderen werd een inlaatsluis ge­bouwd voor water uit de Lek. De sluis is aange­legd onder het stadhuis, zodat personen die tegen inundatie waren geen sabotage konden plegen..


IZI TRAVEL

Wilt u de wandelroute maken via IZI-TRAVEL? Hier volgt een korte uitleg hoe u de digitale routebeschrijving te zien krijgt:

  • Klik met uw muis op deze downloadlink.
    Ook op de telefoon is het mogelijk om de website te openen. Druk daarvoor ook op de downloadlink.
  • Als u de QR-code wilt gebruiken, kunt u deze met de telefooncamera scannen. Open de camera app en houdt de QR-code goed in beeld. Na een paar seconden ziet u, als het goed is, de website in beeld komen. Druk op de link, nu ziet u de route voor u.
  • U kunt op de bezienswaardigheden drukken voor de audiofragmenten. Deze krijgt u ook automatisch te horen als u de wandelroute aflegt.


KOMOOT


Wandeling

  1. Vertrekpunt is de parkeerplaats bij de Buitenhaven. De Buitenhaven had vroeger een open verbinding naar de Lek. Bij hoge waterstand moest men dan balken aanbrengen in de coupure. Links aan de overzijde ligt Schoohnoven. Schoonhoven en Nieuwpoort konden gezamenlijk de tussen liggende versmalling in de Lek beheersen. Tijdens de oorlog van 1672 werd dit gedeelte van de Lek ook verdedigd door militaire schepen.
  2. Het kanon dateert uit 1817 en staat op een rad-affuit (as met spaakwielen). De positie van het kanon laat zien hoe de schuine flank van het aanliggende bastion (de face) werd gedekt.
  3. Hier ligt de beer van het oostelijke middenbastion. Bovenop staan twee monniken.
  4. Vervolg van de weg over de courtine (vestingwal tussen twee bastions). Aan de linkerkant ligt de vestinggracht.
  5. Waar de Nieuwpoortse Weg via een doorgang in de wal (coupure) de stad binnenkomt, stond vroeger de Gravelandse of Alblasserwaardse Poort. Gedurende lange tijd was dit de enige toegangspoort tot de vesting.
  6. Het slootje langs het grindpad is een restant van de middeleeuwse stadsgracht. De gracht loopt nog even door aan de andere kant van de Nieuwpoortse Weg.
  7. Aan de overzijde ligt het zuidwestelijke bastion, met een begraafplaats. In vrijwel alle vestingsteden van de Hollandse Waterlinie werden na het opheffen van de vestingstatus parken en begraafplaatsen op de bastions aangelegd.
  8. Tussen het zuidwestelijk bastion en het westelijk middenbastion zien we de courtine (wal of muur tussen bastions) met daarvoor een tenaille (losse onderwal).
  9. Het Oude Stadhuis dateert van 1697. Onder dit statige gebouwtje ligt een overkluizing uit 1696 boven een inlaatsluisje. Deze sluis kon worden gebruikt bij het inunderen van de polders in de directe omgeving van Nieuwpoort. Het stadhuis is over het sluisje gebouwd, zodat tegenstanders van inundatie er niet bij konden komen. Aan de zijkant van het stadhuis treft men stenen aan die verschillende waterhoogten van hoog water of overstromingen aangeven.
  10. De Nederlands Hervormde kerk stamt uit 1420. In 1774 werden het meest westelijke deel en de toren gesloopt en vervangen door een nieuwe westgevel en een koepeltoren.
  11. Het Arsenaal dateert uit 1781. Nadat Nieuwpoort zijn vestingstatus had verloren, fungeerde het gebouw onder meer als opslagruimte, als zilverfabriek en als gemeenschapshuis

Volg ons op sociale media

Contact

Oude Hollandse Waterlinie

De spannendste waterlinie van Nederland was ooit de meest succesvolle linie van Nederland. Nu vormt de Oude Hollandse Waterlinie een prachtig en uniek cultureel watererfgoed met vestingsteden, molens en gemalen, bruggen, sluizen en waterkeringen. De moeite waard om te bezoeken, beleven en beheren.


© 2022 Stichting Oude Hollandse Waterlinie. Alle rechten voorbehouden. | Contact