Weesp

Poort naar Amsterdam. Weesp is een vestingstad aan de Vecht, rijk aan Fort Uitermeer en Fort Ossenmarkt. Water en varen hoort bij Weesp, evenals porselein te zien in het museum.

Historie

Weesp circa 1710

Kom eens kijken naar deze prachtige stad, gelegen binnen het Groene Hart.

Vestingstad Weesp is onderdeel van de Oude- en Nieuwe Hollandse Waterlinie en van de Stelling van Amsterdam. In de 16de eeuw werd Weesp beschermd door het water van de Vecht en een daarop aansluitende dubbele gracht. Om de vestingstad heen lag een hoge stenen muur met torens. Pas naar aanleiding van de oorlogscrisis in 1672 is begonnen met de uitvoering van een modern verdedigingsplan. Het eerste werk was het graven van een grachtje rondom de Ossenmarkt, daarna volgde de bouw van de bastions Bakkerschans en de Nieuwe Achtkant. Tussen de beide bastions werd in 1676 de ‘s-Gravelandse Poort gebouwd. Deze forse stadspoort werd in 1859 afgebroken om plaats te maken voor het Torenfort aan de Ossenmarkt, onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De ronde bakstenen toren was bedoeld om een vijandelijke opmars tegen Amsterdam te stuiten. De ringgracht rond de toren is via een kanaaltje met de Vecht verbonden.

Sluisbrug met pakhuizen

Van de geplande acht bastions zijn er uiteindelijk maar vier aangelegd. Dit was voldoende om de doorgang van de rivier, een acces in de waterlinie, afdoende af te grendelen in tijden van nood. De overige geplande bastions van Weesp zijn nooit gerealiseerd, wellicht vanwege de hoge kosten. Dat de vestingstad Weesp goed verdedigbaar was bleek in september 1787. Een aanval van een Pruisisch leger werd toen glansrijk afgeslagen. Nu nog zijn de omwalling en bastions in het stratenpatroon is herkenbaar. Verder is het Torenfort uit de tijd van de Nieuwe Hollandse Waterlinie bewaard gebleven en enkele houten huisjes die bij oorlogsdreiging direct afgebroken konden worden.

Verboden kringen

Tussen 1672 en 1676 werd aan de zuidoostkant van Weesp het Utrechtse Front aangelegd: twee bastions aan weerszijden van de Utrechtse Poort. Deze symmetrische structuur kwam overeen met de bastions en poort bij de Ossenmarkt. Wel moesten de ontwerpers rekening houden met de twee molens die daar toen al stonden. Er werd bepaald dat buiten de poort niet gebouwd mocht worden, maar later werd houtbouw toegestaan. Daarom zien we aan de overkant van de nooit voltooide vestinggracht een rij houten huizen uit het begin van de 20e eeuw. Deze herinneren aan de Vestingwet van 1874: alle houten bouwwerken binnen de zogenaamde verboden kringen moesten zo snel mogelijk verwijderd kunnen worden, dan wel afgebrand, om in oorlogstijd een vrij schootsveld te creëren.

Torenfort

Torenfort

Het karakteristieke Torenfort op het fortterrein werd gebouwd in 1861. In het kader van de Stelling van Amsterdam werd er aan het begin van de twintigste eeuw aan de oostkant van de vesting een extra dekkingswal aangelegd. Tegelijkertijd werd een deel van de gracht ter plekke gedempt en ook de ophaalbrug die toegang gaf tot het fort werd afgebroken. Tijdens restauratiewerken in het midden van de jaren tachtig van de vorige eeuw is de wal weer afgegraven en zijn gracht en brug in ere hersteld. De vesting van Weesp speelde een belangrijke rol bij de verdediging van de beide oevers van de Vecht, de sluizen in deze rivier en van de spoorverbinding Amsterdam Hilversum met de brug over de Vecht.

Weesp bezoeken?

Wandel het waterlinieommetje van circa 3,5 km om een goed idee van de resterende vestingwerken te krijgen.

Met de ligging aan de Vecht en Smal Weesp is het heerlijk varen rondom de vestingstad. Elke dinsdagochtend is er een druk bezochte markt in Weesp op het Grote Plein. Voor veel mensen buiten de stad een ideaal moment voor een bezoekje aan Weesp.

Kijk voor meer info wat er in de vestingstad te doen is op:

Voor meer informatie over het gebied, neem een kijkje op: www.groenehart.nl

Volg ons op sociale media

Contact

Oude Hollandse Waterlinie

De spannendste waterlinie van Nederland was ooit de meest succesvolle linie van Nederland. Nu vormt de Oude Hollandse Waterlinie een prachtig en uniek cultureel watererfgoed met vestingsteden, molens en gemalen, bruggen, sluizen en waterkeringen. De moeite waard om te bezoeken, beleven en beheren.


© 2022 Stichting Oude Hollandse Waterlinie. Alle rechten voorbehouden. | Contact