Weesp kent een rijke geschiedenis. Vanwege de strategische ligging aan de Vecht heeft Weesp een belangrijke rol gespeeld in de bescherming van Holland als onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie. Dat Weesp een belangrijke vestingstad was, blijkt onder meer uit de vestinggracht, het Fort van Weesp en het Fort aan de Ossenmarkt. Ook zeker de moeite waard zijn de schitterende monumentale panden in de historische binnenstad, zoals het Stadhuis en panden langs de Oude Gracht. Een erg leuke manier om de historie van Weesp in het kader van de Oude Hollandse Waterlinie te beleven is door een ‘ommetje’ langs de hoogtepunten te maken. Op recreatiegebied zijn er verder vele mooie en afwisselende wandel- en fietstochten te maken. Bent u uitgewandeld of- gefietst? Dan kunt u een van de leuke musea van Weesp bezoeken of gebruik maken van de vele horecagelegenheden en authentieke winkels in de historische straten.
Weesp, poort naar Amsterdam
Na het Rampjaar 1672 ging men eindelijk werk maken van het al in 1651 opgestelde vestingplan voor Weesp. Aan de kant van de Vecht en de zuidkant werden vier bastions gebouwd. Ook de Ossenmarkt werd aangelegd.
Maar wegens geldgebrek werden de andere geplande bastions aan de noord- en westkant nooit gerealiseerd. Wel is nog steeds de vorm van die vier bastions en de beoogde singelloop nog goed te herkennen. Weesp is dus een half voltooide vesting.
Sporen van verdedigingswerken zijn het best te zien aan de oost- en zuidkant van de oude stad, zoals het Utrechtse Front. Het ronde Fort op de Ossenmarkt was onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
IZI TRAVEL
Wilt u de wandelroute maken via IZI-TRAVEL? Hier volgt een korte uitleg hoe u de digitale routebeschrijving te zien krijgt:
Wilt u de wandelroute maken? Hier een korte uitleg hoe u de digitale routebeschrijving te zien krijgt:
- Klik met uw muis op deze downloadlink.
Ook op de telefoon is het mogelijk om de website te openen. Druk daarvoor ook op de downloadlink. - Als u de QR-code wilt gebruiken, kunt u deze met de telefooncamera scannen. Open de camera app en houdt de QR-code goed in beeld. Na een paar seconden ziet u, als het goed is, de website in beeld komen. Druk op de link, nu ziet u de route voor u.
- U kunt op de bezienswaardigheden drukken voor de audiofragmenten. Deze krijgt u ook automatisch te horen als u de wandelroute aflegt.
KOMOOT
Wandeling
- De wandeling begint bij station Weesp. Aan het plein staat een zonnewijzer van de Weesper cacaofabriek Van Houten & Zonen. De zonnewijzer stond oorspronkelijk op het bedrijfsterrein en is nu een herinnering aan de anderhalve eeuw dat Van Houten in Weesp gevestigd was. Langs de Herensingel en de Stationsweg zijn nog enkele voorbeelden te zien van de deftige stationswijk die hier vroeger lag.
- In de 16e eeuw werd hier een eerste sluis in het Smal Weesp gebouwd, in het verlengde van de Weespertrekvaart. De huidige sluis stamt uit 1816. Verderop ligt de Oude Zwaantjesbrug. Net om de hoek, aan de Hoogstraat 1 en 2, bevindt zich de sluiswachterswoning.
- In de Vecht, aan de oostkant van de stad ligt een eilandje. Daarop ligt het mooi gerestaureerde torenfort aan de Ossenmarkt. De ronde bakstenen toren uit 1869 was bedoeld om een vijandelijke opmars tegen Amsterdam te stuiten. Al snel na de voltooiing bleek de toren militair-technisch achterhaald te zijn. Momenteel wordt het door verschillende culturele instellingen gebruikt.
- Voor de bouw van het torenfort werd de Ossenmarkt ingrijpend veranderd. Het fort kwam in de plaats van de in 1676 gebouwde ’s-Gravelandse Poort, die de bastions Bakkerschans en Nieuwe Achtkant verbond.
- Tussen 1672 en 1676 werd aan de zuidkant van Weesp het Utrechtse front aangelegd, vergelijkbaar met de bastions aan de Ossenmarkt. Hier moest echter rekening worden gehouden met de aanwezigheid van twee molens.
- Op de Draaiersschans stond in de 17e eeuw een voor de stad gezichtsbepalende molen. Ook bevinden zich op dit bastion nog bunkers van voor de Tweede Wereldoorlog. Aan de overkant van het bastion staat een rij houten huizen uit het begin van de 20e eeuw. Deze herinneren aan de Vestingwet van 1874. Alle houten bouwwerken binnen de zogenaamde verboden kringen moesten zo snel mogelijk kunnen worden verwijderd, dan wel afgebrand om in oorlogstijd een vrij schootsveld te creëren.
- In het oorspronkelijke vestingplan waren er acht bastions voorzien waarvan twee aan de oostkant en twee aan de zuidkant van Weesp. De westelijke en noordelijke bastions zijn nooit gerealiseerd maar nog wel terug te vinden in het stratenplan en de ligging van de buitentuintjes.
- De villa Casparus werd tussen 1897 en 1901 gebouwd in opdracht van Casparus van Houten jr. (1844-1901), directeur van de cacaofabriek. Het pand kreeg negentig kamers, maar Van Houten zou er niet lang van genieten: hij overleed in het jaar dat het huis klaar was. De tuinen zijn aangelegd door tuinarchitect Leonard Springer.
Even verderop aan de Korte Stammerdijk staat korenmolen ’t Haantje, een van de drie molens die de stad nog rijk is. Ooit waren het er 25. ’t Haantje is een van de weinige stelling-wipmolens van Nederland.
- Het Neoclassicistische stadhuis werd gebouwd in 1776 door architect Jacob Otten Husly (1738-1796), die ook onder meer het Groninger stadhuis ontwierp. Het gebouw herbergt nu het Museum Weesp, met een belangrijke collectie Weesper porselein uit de 18e eeuw.